IEEE 802.1Q

มาตรฐาน IEEE 802.1Q 
บางคนอาจจะรู้จักดีเพราะเป็นมาตรฐานที่ว่าด้วยข้อตกลงในการสื่อสารที่มีความสามารถในการทำงานเกี่ยวกับ Virtual LAN ( VLAN ) โดยมีการบรรจุฟังก์ชันนี้ไว้ใน Switching Hub ที่สนับสนุนการทำงานของ IEEE 802.1Q แต่น่าเสียดายที่ฟังก์ชันนี้ไม่ถูกใช้งานเป็นที่แพร่หลาย เนื่องจากยังมีผู้ใช้งานอีกจำนวนมากที่อาจยังไม่เข้าใจการทำงานเกี่ยวกับ Virtual LAN หรือ IEEE 802.1Q

Virtual LAN คืออะไรและมีประโยชน์อย่างไรกับระบบ LAN ถ้าพูด Collision domain คือการชนกันของสัญญาณEthernet โดยเราสามารถป้องกันได้โดยใช้อุปกรณ์ Switch Hub แทน Hub เพราะ Switch Hubมีความสามารถจัดการไม่ให้สัญญาณชนกันโดย 1 Port Switch Hub เรียกว่า 1 Collision domain โดยระบบ LANมีหลาย ๆ Collision Domain จะทำให้ประสิทธิภาพของระบบ Network ดี แต่การป้องกัน Collision domain อย่างเดียวไม่เพียรพอกับ ระบบ Network ที่มีเครื่อง client เป็นจำนวนมากโดยจะต้องควบคุม BoardCast Domain ไม่ให้มีขนาดใหญ่ หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งคือการแบ่ง Boardcast domain ให้มีหลาย ๆ Boardcast domain เพื่อลดจราจรของระบบ Network จากรูปภาพ 1 คือลักษณะการทำงานของ Boardcast domain เมื่อ PC เครื่อง 1 ต้องการติดต่อกับ PC เครื่อง 2 คำร้องขอของ PC 1 จะกระจายไปทั่วระบบ Network ทำให้ PC# 3 , PC# 4 รับทราบข้อมูล ทำให้ระบบ Network มีประสิทธิภาพ ลดลง

ประโยชน์ของ Virtual LAN คือ
1. ช่วยลด Boardcast domain
2. ช่วยรักษาความปลอดภัย
3. สามารถวิเคราะห์ปัญหาของระบบ Network กรณีที่มีปัญหาได้รวดเร็ว

จากรูปภาพที่ 2 เมื่อกำหนด VLAN , 3 VLAN ที่ Switch hub รุ่น SMC6750L2
VLAN 1 ให้กับผู้ใช้ในฝ่าย Sale
VLAN 2 ให้กับผู้ใช้ในฝ่าย Account
VLAN 3 ให้กับผู้ใช้ในฝ่าย Service

ประโยชน์ที่ได้จากกำหนด VLAN จากรูปที่ 2 คือ

1. Boardcast domain มี 3 Boardcast domain ลดการจราจรให้น้อยลง
2. สมาชิกแต่ละ VLAN ไม่เห็นกัน เช่น VLAN 1 ไม่เห็น VLAN 2 , VLAN 3
3. กรณีที่ระบบ LAN ช้าผิดปกติเราสามารถวิเคราะห์จากกลุ่มผู้ใช้ของเครื่องคอมพิวเตอร์ว่ากลุ่มไหนผิดปกติหรือกลุ่มไหนปกติเช่น กลุ่ม Sale ผิดปกติ แต่กลุ่ม Service ใช้งานปกติ แสดงว่ากลุ่ม Sale อาจจะมีปัญหาเรื่อง Boardcase domain 

สรุปได้ว่าสิ่งที่กล่าวข้างต้นคือหลักการของการทำงานเกี่ยวกับ VLAN ที่เป็นแบบ Port Base โดยกำหนดที่ Port ของ Switching Hub เช่น Port ที่ 1 – Port ที่ 5 เป็น VLAN 1, Port ที่ 10 – Port ที่ 15 เป็น VLAN 2 และ Port ที่ 20 –Port ที่ 24 เป็น VLAN 3

ตามมาตรฐานมีการแบ่ง VLAN ไว้ 2 แบบคือ

1. Port Base
2. Policy Base
        - IP Subnet
        - Protocol type
        - Mac Address

จากบทความข้างต้นจะเป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่ดูแลระบบ Networks ที่มีเครื่องคอมพิวเตอร์ในเครือข่ายอยูในระดับ 100 ถึง 1000 เครื่องโดยโอกาสหน้าเราจะมาเรียนรู้การ Configuration ของ VLAN และการเชื่อมต่อที่สับซ้อนมาขึ้น